Groente uit eigen (achter)tuin

Snijbiet 'Bright Lights'

Zou het door de crisis komen dat het kweken van groente weer volop in de belangstelling staat? Zorgen over voedselveiligheid spelen ongetwijfeld ook een rol. Maar bovenal is het denk ik een gevolg van de grote interesse in koken en lekker eten. Want wat is er lekkerder dan verse groente uit eigen tuin? Klein geoogste courgettes en tuinbonen smaken beter dan die grote uit de supermarkt. De meeste voldoening geeft het experimenteren met groentes die je niet bij de groenteboer kan vinden¹.

In de achtertuin
Het is niet nodig om meteen een volkstuin te huren als je je eigen groente wilt gaan kweken. Ook in een kleine achtertuin is veel mogelijk, mits die zonnig gelegen is. Er zijn veel groentes die behalve lekker, ook heel mooi zijn. Met een mix van eenjarige en overblijvende groenten, kruiden en bloemen kan een prachtige border worden samengesteld, rekening houdend met dezelfde principes als bij een traditionele border, zoals hoogte en vorm en kleur van blad en bloem. Het is alleen van belang de groentes niet in groepen bij elkaar te planten, want dan ontstaan er gaten als er geoogst wordt. Houdt de kruiden een beetje apart van de groenten, of plant ze alleen aan de randen, want die kunnen met hun sterke geur de smaak van de groentes beïnvloeden.
Snijbiet is een echte moestuingroente: makkelijk te kweken maar niet te vinden bij de groenteboer omdat hij met zijn grote bladeren niet lang bewaard kan worden. Kies voor het zaadmengsel ‘Bright Lights’, dan krijg je een mix van witte, gele, roze en rode bladstengels. Snijbiet smaakt een beetje naar spinazie en wordt ook zo gebruikt. Snijd telkens van elke plant een aantal bladeren af, dan blijft hij gewoon doorgroeien. Soms overleeft hij zelfs de winter. Een andere spinazieachtige die meteen na de oogst gegeten moet worden is melde. De rode vorm is populair als weefplant in borders.
Een andere mooie rode bladplant is shiso, of Perilla, een veel gebruikt kruid in de Japanse keuken. Het gekartelde blad lijkt een beetje op dat van een brandnetel en heeft een nootachtige, pittige smaak. Van een plant kan eindeloos geknipt worden, hij groeit telkens weer aan.
Een onmisbaar ingrediënt voor ribolita, een Italiaanse bonensoep, is cavalo nero, zwarte boerenkool of palmkool. Het donkergroene boerenkoolachtige blad groeit, met wat fantasie, in de vorm van een palmboom. Als het niet al te hard gaat vriezen kan er tot in februari geoogst worden door telkens een paar bladeren van een plant af te halen. Van de gewone boerenkool bestaat een roodbladige vorm die heel sjiek staat in de border.
Een paar eenvoudige klimsteunen van tonkinstokken met klimmende bonen geven hoogte aan de border. Lablab purpureus is een snijboonachtige klimmer met mooi paars dooraderd blad en paarse bloemen. De eveneens paarse peulen kunnen als ze nog klein zijn gegeten worden. Deze groentes moeten elk jaar opnieuw gezaaid worden.

Vaste planten
Er zijn echter ook eetbare vaste planten, zoals rabarber. Een blikvanger in de border is kardoen, het grotere en sterkere broertje van de artisjok. Hij heeft groot gekarteld grijs blad, waarvan in het voorjaar de gebleekte nerven worden gegeten. De smaak is nogal bitter. De paarse distelbloemen verschijnen aan wel twee meter hoge stengels. In de winter moet kardoen beschermd worden tegen vocht en strenge vorst. Zeekool is een andere vaste plant waarvan het blad eerst drie weken gebleekt moet worden voordat het gegeten kan worden. Ook een heel mooie plant in de border: golvend blauwgrijs berijpt blad met crèmewitte bloemen in pluimen.

Kruiden
Diverse kruiden zijn overblijvend zoals rozemarijn, salie, oregano, tijm, bieslook. Pas op met munt want die heeft voor je het weet de hele tuin overgenomen met zijn razendsnel groeiende wortelstokken. Dille is eenjarig maar is met zijn groene bloemschermen een mooie weefplant.
Voor kleur in de groentetuin zorgen bloemen als oost-indische kers, afrikaantjes, goudsbloem en zonnebloem. Of wat minder uitbundig: cosmea, Lathyrus, Verbena bonariensis, dropplant, bijenvoer. Zomerbollen als Abessijnse gladiool en natuurlijk dahlia’s mogen ook niet ontbreken.

¹ Kijk voor bijzondere groentezaden op www.vreeken.nl en www.denieuwetuin.be.